PENGENALAN
Haji (Arab/Jawi: حج Ḥajj "ziarah") ialah ziarah suci yang
dilakukan umat Islam ke Makkah, Arab Saudi setiap tahun dan merupakan yang
terbesar di dunia. Haji adalah rukun ke-5 yang wajib dilaksanakan seperti yang
tertakluk dalam Rukun Islam, kewajipan agama ini hendaklah dilakukan oleh umat
Islam sekurang-kurangnya sekali dalam seumur hidup mereka bagi yang
berkemampuan dan larat mengerjakannya. Haji menunjukkan perpaduan dan
persaudaraan dalam kalangan Muslim serta penyerahan jiwa kepada Allah.
Perkataan "haji" berasal daripada bahasa Arab
iaitu hajj (حج) yang membawa maksud
ziarah ke tempat tertentu dalam waktu yang lama untuk menunaikan kewajipan
agama. Dalam segi bahasa itu juga, haji boleh membawa maksud menuju kepada
Allah Yang Maha Agung. Dari segi syarak pula, ia membawa maksud mengunjungi
rumah Allah dalam bulan-bulan haji atas sebab melakukan pekerjaan seperti wukuf
di Arafah, tawaf, sa'i dan sebagainya menurut syarat-syarat dan rukun-rukun
tertentu dengan niat semata-mata kerana Allah.
Terdapat beberapa dalil mengenai ibadah haji. Antaranya
adalah seperti dalam ayat ke-27, Surah al-Hajj dan ayat ke-97, Surah Ali Imran
وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ
رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ
“Dan maklumkanlah kepada manusia supaya mengerjakan haji,
nescaya mereka akan datang kepada Engkau dengan berjalan kaki dan mengenderai
unta yang kurus, mereka datang datang dari segenap ceruk penjuru atau pelusuk
yang jauh (seluruh dunia)”
فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ ۖ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ
آمِنًا ۗ وَلِلَّـهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا
ۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّـهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ
“Di situ ada tanda-tanda keterangan yang nyata (yang menunjukkan
kemuliaannya; di antaranya ialah) Makam Nabi Ibrahim. Dan sesiapa yang masuk ke
dalamnya aman tenteramlah dia. Dan Allah mewajibkan manusia menunaikan ibadah
haji dengan mengunjungi rumah Allah bagi sesiapa yang mampu sampai kepadanya
dan sesiapa yang kufur maka sesungguhnya Allah itu Maha Kaya daripada sekalian
alam.”
JENIS-JENIS HAJI
HAJI IFRAD
Ifrad maknanya " berasingan" jadi haji ifrad itu
ialah mengerjakan haji dan umrah secara berasingan, iaitu dikerjakan haji
dahulu hingga selesai dan kemudian baharulah dikerjakan umrah dalam tahun itu
atau dikerjakan umrah sebelum menjelang bulan-bulan haji setelah itu barulah
dikerjakan haji.
HAJI TAMATTU'
Tamattu' ertinya bersenang-senaNg, jadi Haji Tamattu' itu
ialah mengerjakan umrah dahulu dalam bulan-bulan haji, setelah selesai
mengerjakan umrah lalu bersenang-senang dengan sebab telah tidak terikat lagi
dengan pantang larang ihram. Kemudian setelah sampai waktu haji berihramlah
untuk mengerjakan haji pula. Haji jenis ini dikenakan DAM mengikut
syarat-syaratnya.
HAJI QIRAN
Qiran ertinya bersama-sama, jadi Haji Qiran itu ialah
dikerjakan kedua-dua haji dan umrah dengan serentak, iaitu dengan satu tawaf,
satu sa'ie dan satu bergunting, kerana kerja-kerja umrah itu dimasukkan dalam
kerja-kerja haji. Haji cara ini juga wajib melaksanakan DAM. Berhubung dengan
kebolehan mengerjakan haji Qiran ini sabda Rasulullah s.a.w. yang bermaksud:
Dari Ibnu Umar r.a. bahawa Rasulullah s.a.w bersabda:
"Sesiapa mengerjakan haji bersama umrah (iaitu Qiran)
maka sahlah dia kerjakan satu tawaf dan satu sai'e sahaja untuk kedua-dua haji
dan umrah itu" (Riwayat - Tirmizi)
DAM
Dam dari segi bermaksud bahasa ialah darah. Dari segi
istilah syarak pula, ia membawa maksud denda yang dikenakan kepada jemaah haji
yang telah meninggalkan perkara yang wajib semasa menunaikan haji atau
melanggar perkara larangan. Dam terbahagi kepada beberapa jenis iaitu:-
- Dam tertib dan takdir.
- Dam tertib dan ta'dil.
- Dam takhyir dan ta'dil.
- Dam takhyir dan takdir
Firman Allah SWT: “Maka sesiapa yang berumrah pada bulan-bulan
haji kemudian dia melakukan haji pada tahun yang sama maka dia dikenakan denda
iaitu seekor kambing yang di sembelih. Sesiapa yang tidak mampu melaksanakan
denda tersebut maka hendaklah dia berpuasa selama tiga hari pada waktu haji dan
tujuh hari setelah mana dia sampai di tanah airnya. Maka sempurnalah sepuluh
hari. Denda tersebut dikenakan kepada mereka yang bukannya penduduk tanah haram
Makkah. “ (196: Al-Baqarah)
.JPG)
.jpg)
